16 Ocak 2014 Perşembe

Motor Pistonu

Dünya çapında binlerce araç tipi için kullanılan pistonlarımız önemli primer alüminyum üreticilerinden tedarik edilen alüminyum külçelerinden imal edilmektedir. Motor pistonu üretimi, pistonun motor için önemi dikkate alınarak büyük titizlikle ve üretim aşamalarından kalite kontrolüne kadar bilgisayarlı sistemler ile yapılmaktadır.
MOTOR PİSTONU VE PİSTON PİMİ
Motor pistonu motor içerisindeki en önemli hareketli elemanlardan biridir. Motor çevrimi içerisinde yakıt - hava karışımının silindir içine dolması için gerekli vakumlama ( emme stroğu) işlemini ve karışımın kendiliğinden tutuşabilmesi için gerekli basıncı oluşturacak sıkıştırma (kompresyon stroğu) işlemini krank mili atalet gücünden faydalanarak sağlar. Sıkıştırılmış karışımın ateşlenmesi ve patlamasıyla meydana gelen kimyasal enerji piston tarafından doğrusal harekete çevrilerek (güç stroğu) motora asıl gücü verilmiş olur. Güç stroğundaki yanma sonucu silindir içinde kalan atık gazlar yine krank milinin atalet gücünden faydalanılarak piston tarafından süpürülerek ( itilerek) egzosta atılır.
Güç stroğunda kazanılan doğrusal hareket piston pimi, biyel kolu ve krank mili yardımıyla motordan beklenen dairesel harekete çevrilir. Günümüzde piston malzemesi olarak ısı iletkenliği , hafif olması , döküm işleminin kolaylığı , işleme kolaylığı gibi avantajlar sağladığı için alüminyum tercih edilmektedir. Piston çalışma sıcaklığına geldiğinde tam silindir haline gelebilmesi için işleme sırasında (soğukken) genleşmeler hesap edilerek dizayn edilir.  Bu amaçla piston üzerindeki kesitler, malzeme yoğunlukları ve maruz kalacakları sıcaklık değerlerine göre farklı çap ve ovalliklerde işlenerek aşırı genleşmeler kontrol altına alınmaktadır.

Motor Gömleği

Piston, gömlek ve sekman motorun senkron olarak çalışan en önemli parçalarıdır. OKS OTOMOTİV her türlü araç için kuru ve hava soğutmalı gömlekler üretmektedir.
Motorun hareketsiz elemanlarından biri olan silindirler motor çevriminin dış çerçevesini oluşturan ve pistonun hareket yoluna kılavuzluk eden elemanlardır. Bazı motorlarda silindir gömleği ayrı bir parça olarak dizayn edilmemiş silindir yüzeyi olarak motor bloğunun kendisi kullanılmıştır. Her iki durumdada silindirden beklenen görevler aynıdır.
Silindirlerin motor soğutma suyuna temas eden tiplerine sulu (yaş) gömlek, temas etmeyen tiplerine kuru gömlek adı verilmektedir.
Motor gömleğin iç yüzeyi yanma odası ve karter arasındaki sızdırmazlığı sağlayan segmanların sürtündüğü yüzeydir. Bu nedenle minimum sürtünme ve sızdırmazlık özelliğine sahip olması gerekmektedir. Bu amaçla gömleklerin iç yüzeyleri honlama operasyonundan geçirilmekte içinde yağ filmi oluşturmak üzere honlama kanalları açılmakta sürtünme azaltılarak sızdırmazlık sağlanmaktadır.
Motor gömleği malzemesi olarak aşınma direnci, ısıl iletkenliği, motor bloklarına uyumu, işlenebilirliği gibi özellikler değerlendirilerek genellikle lamel grafitli perlitik dökme demir tercih edilmektedir. 

Motor Segmanı

Motorun çalışması esnasında silindir içinde,vakum, sıkıştırma, patlama, süpürme işlemleri meydana gelirken motor yanma odasıyla karter arasındaki sızdırmazlığı sağlayan önemli motor elemanlarındandır.
Motor Segmanı yakıtın yanması ile ortaya çıkan yüksek sıcaklığı silindire dolayısıyla soğutma suyuna ileterek motor ısısının artmasını engeller. Ateş segmanı, en yüksek gaz basıncı etkisinde olduğu için, sızdırmazlığa en büyük katkıda bulunan segmandır.İkinci motor segmanı ise, daha düşük gaz basıncının etkisindedir. Sonraki segmanlarda basınç giderek azalır.Yağ segmanlarının kullanılmasının nedeni, çarpma etkisiyle veya mekanik yağdanlık tarafından silindir blok veya gömlek yüzeyine verilen yağlama yağı fazlasının kartere sıyrılması ve gömlek yüzeyinde ince bir yağ katmanının oluşmasını sağlamaktır.
Böylece yağlama yağı fazlasının yanma odasına götürülmesi ve orada yakılması tehlikeside önlenir.Aynı zamanda, iyi bir yağlama sağlamak üzere pistonun yukarı kısmında, silindir gömleğinin üst kısımlarının ve kompresyon motor segmanlarının yağlanması da bu segmanlar tarafından oluşturulur.
  
Piston üzerine yerleştirilmiş olarak bulunan segmanların motor tiplerine,devir ve güçlerine bağlı olarak sayıları değişmektedir.3-4-5 segmanlı motorların kullanımı yaygındır.Bazı segmanların üzerinde sıyırıcı tırnak bulunmaktadır.Bu tırnaklar tarafından fazlası sıyrılan yağ, bazen hemen segmanların alt tarafındaki kanallardan pistonların içlerine ve oradan da kartere atılır.
Segmanlar motor imalatçılarının tercihleri doğrultusunda kesit profilli ve sıkma gücünü sağlayan yay şekilleri olarak farklı dizaynlarda imal edilmektedir.